علی فرهادی با حضور در برنامه صف اول به مهم‌ترین مسائل نظام تعلیم و تربیت برای آغاز سال تحصیلی پرداخت.

فرهادی در ابتدا در خصوص روش‌های تأمین نیروی انسانی گفت: نیاز واقعی آموزش و پرورش به نیروی انسانی بیش از میزان افرادی است که تاکنون جذب کرده‌ایم. اضافه تدریس شاغلان و بازنشستگان یکی از روش‌های جبران کمبود نیروی ماست. در سال گذشته قانونی داشتیم که معلمان بازنشسته بیش از ۸ ساعت در هفته نمی‌توانند تدریس داشته باشند. این قانون با مصوبه سران قوا به ۲۴ ساعت در هفته افزایش پیدا کرد. در نتیجه ۳۴ هزار نفر نیروی انسانی با این قانون جبران شد.

وی با بیان اینکه اضافه تدریس شاغلان هم راه دیگر جبران کمبود نیرو است گفت: حتی مدیرانی داریم که در نوبت صبح مدیر یک مدرسه هستند و در نوبت عصر هم همان مدرسه را مدیریت می‌کنند. با این سیاست و با جذب نیرویی که در طول سال تحصیلی گذشته داشتیم خوشبختانه امسال کمبود معلم نخواهیم داشت.

فرهادی با تاکید بر اینکه از طریق آزمون استخدامی آموزگاری ۲۸ هزار نفر قرار است جذب آموزش و پرورش شوند که تاکنون جذب ۲۱ هزار نفر قطعی شده است؛ گفت: آزمون استخدامی دبیری ۲۴ هزار نفر بود که ۱۷ هزار نفر تاکنون قطعی شده است. ۱۸ هزار نفر هم از دانشگاه فرهنگیان فارغ التحصیل شدند و ۱۱ هزار نفر هم قرار است به عنوان نیروی مربی پرورشی، تربیت بدنی و بهداشت برای مهر امسال وارد آموزش و پرورش می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه ملزم بودیم امسال دیگر از نیروهای خرید خدمات استفاده نکنیم گفت: بار دیگر این مجوز را دریافت کردیم که برای امسال هم از این دسته از همکاران استفاده کنیم. در مجموع نسبت به مهر سال گذشته، توانستیم بیش از ۹۰ هزار نفر نیرو جذب کنیم.

فرهادی با بیان اینکه معتقدیم توازن در میزان جذب و بازنشستگی نیروها از طریق دانشگاه فرهنگیان ممکن است گفت: عدم توازن جذب در فاصله سال‌های ۹۲ تا ۹۶ باعث شد تا ما در چند سال اخیر به دلیل بازنشستگی بالای فرهنگیان با کمبود معلم مواجه شویم.

سخنگوی وزارت آموزش و پرورش اظهار کرد: در سال ۹۲ جمعیت دانش آموزی ۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بود در حالی که امسال تعداد دانش آموزان نزدیک به ۱۷ میلیون نفر است. رشد تعداد دانش آموزان در حالی است که تعداد نیروهای فرهنگی تغییری نکرده است. قله تعداد دانش آموزان در مهر ۱۴۰۲ بود که ما برای تأمین نیرو ر آن مقطع با مشکل مواجه شدیم و برخی از کلاس‌های درس بدون معلم بودند؛ خوشبختانه این کمبود معلم تا پایان مهر مدیریت شد و همه کلاس‌های درس صاحب معلم شدند.

وی با اشاره به کاهش تعداد پذیرفته شدگان در دانشگاه‌های فرهنگیان در دهه ۹۰ گفت: تعداد پذیرفته شدگان در دانشگاه فرهنگیان در آن سال‌ها از ۲۵ هزار نفر به ۳۰۰۰ نفر کاهش پیدا کرده بود و همین موضوع هشدار مقام معظم رهبری را به همراه داشت.

فرهادی با بیان اینکه ۵ استان را به صورت ویژه رصد می‌کنیم که مبادا حتی یک کلاس درسشان بدون معلم باشد گفت: استان‌های خراسان رضوی، شهرستان‌های استان تهران، استان اصفهان استان کرمان و استان یزد از جمله مناطقی هستند که تنش‌های مهاجرتی در آن ها زیاد است؛ به عنوان مثال در منطقه‌ای در شهرستان‌های استان تهران، برای امسال شاهدیم که جمعیت دانش‌آموزی ناگهان ۳۰۰۰ نفر افزایش پیدا کرده است. علاوه بر بحث مهاجرت‌ها در بحث شهرسازی هم باید به مدرسه توجه کنیم؛ بر اساس قانون، انبوه سازان به ازای ساخت ۲۰۰ واحد مسکونی باید یک واحد مدرسه هم بسازند. در حالی که در طول این سال‌ها این مسئله اجرایی نشده است.

کاهش تعداد دانش آموزان کشور از سال ۱۴۰۸

وی با بیان اینکه تأمین فضای آموزشی فقط وظیفه آموزش و پرورش نیست؛ گفت: واقعاً باید از خیران مدرسه ساز قدردانی کنیم که هر آنچه دارند در طبق اخلاص برای مدرسه سازی گذاشته‌اند اما خیران در مناطقی می‌توانند فعالیت کنند که زمین مناسب وجود داشته باشد یا مدارس تخریبی وجود داشته باشد که نیازمند احداث یک مدرسه جدید در همان زمین باشد.

سخنگوی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه از سال ۱۴۰۸ جمعیت دانش‌آموزی یکسان بوده و پس از آن شاهد کاهش جمعیت دانش آموزان کشور هستیم گفت: از سال ۱۴۱۲ این شیب کاهش شدیدی می‌یابد که در آن سال دوباره به عدد ۱۲ میلیون دانش آموز می‌رسد که آماری نگران کننده است. بر این اساس طوری برنامه‌ریزی خواهیم کرد که در سال‌های آتی شاهد مازاد نیرو هم نباشیم و از سوی دیگر برای هر بوم و منطقه معلمی از همان منطقه جذب کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا برای مهر امسال شاهد کودک بازمانده از تحصیل خواهیم بود یا خیر گفت: ما آمادگی ثبت نام تمامی دانش آموزان لازم التعلیم را داریم. بر اساس تاکید وزیر آموزش و پرورش هیچ دانش آموزی نباید از ثبت نام باز بماند اما ممکن است دانش آموزی بازمانده از تحصیل باشد و علت این بازماندگی در آموزش و پرورش نباشد. در حال رصد نقطه‌ای مناطق هستیم که بدانیم یک دانش آموز چرا ثبت نام نکرده است ولی باید بدانیم که ریشه همه بازماندگی ها از تحصیل در آموزش و پرورش نیست.

سخنگوی وزارت آموزش و پرورش با ادعای این مطلب که در مقطع ابتدایی چندان با مشکل بازماندگی از تحصیل مواجه نیستیم گفت: در مقطع متوسطه اول و مقطع متوسطه دوم جذابیت‌های شغلی وجود دارد که هم برای دانش آموزان و هم برای والدین آنان گزینه‌های دیگری به جای مدرسه رفتن انتخاب می‌شود؛ اگرچه ما در این مقطع هم با تنوعی که در مدارس ایجاد کردیم و با توسعه آموزش‌های فنی حرفه‌ای، تلاش کردیم عدد بازماندگی را کاهش دهیم.

فرهادی با تاکید بر اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران برای همه اتباع حق تحصیل را محترم می‌شمارد؛ گفت: در برخی نقاط کشور تراکم حضور اتباع بیشتر است. توصیه ما این است که دانش آموزان اتباع هم مانند همه کشورهای دنیا در کنار دانش‌آموزان دیگر و در مدارس عادی تحصیل کنند اما در برخی نقاط تعداد دانش آموزان اتباع بیش از ۲۰ درصد حد مجاز ثبت نام این دانش آموزان است. پایش تعداد دانش آموزان اتباع در هر منطقه به کمک وزارت امور خارجه صورت می‌گیرد.

وی تعداد دانش آموزان ثبت نام شده در مدارس تا پایان هفته گذشته را ۹۸ درصد تعداد کل کودکان و نوجوانان لازم و تعلیم دانست و گفت: در برخی استان‌ها این عدد ۹۹ درصد را هم رد کرده است. خوشبختانه با تدابیر صورت گرفته، برخلاف تصور برخی افراد در استان سیستان و بلوچستان میزان ثبت نام دانش آموزان، ۹۹ درصد را هم رد کرده است.

سخنگوی وزارت آموزش و پرورش افزود: در برخی مقاطع مثل ابتدای مقطع دوم متوسطه یعنی پایه دهم هنوز آمار ثبت نامی‌ها پایین است که عمدتاً به این دلیل است که این دانش آموزان هنوز مشغول هدایت تحصیلی و انتخاب رشته هستند. توصیه می‌کنم حتماً در روزهای شنبه و یکشنبه دانش آموزان و والدین آنان هدایت تحصیلی را به پایان برسانند.

معاون وزیر آموزش و پرورش در خصوص طلب شهریه و دریافت وجه از خانواده‌ها در زمان ثبت‌نام در برخی مدارس گفت: شاید در برخی کلان شهرها بعضی از مدارس مطالبه‌ای وجود داشته باشد که آن هم کمک‌های داوطلبانه است اما ما چیزی با عنوان اجبار نداریم. اگر کسی در این خصوص شکایتی داشته باشد وزارت آموزش و پرورش ظرف سه روز به این شکایات رسیدگی می‌کند. البته مدارسی هم داریم که به صورت قانونی باید شهریه دریافت کنند مثل مدارس تیزهوشان، مدارس شاهد یا مدارس هیئت امنایی که تابع تصمیمات هیئت امناست. این مشکل با توسعه ثبت نام الکترونیکی خوشبختانه حل شده است و پرداخت وجه ناممکن است.

سخنگوی وزارت آموزش و پرورش افزود: البته در برخی موارد خانواده‌ها خدمات بیشتری را از مسئولان مدارس طلب می‌کنند مثلاً می‌خواهند تابلو و تخته کلاس هوشمند شود؛ این خدمات حالت اجبار هم نیست. آموزش و پرورش هم هیچ گاه کنشگری خانواده‌ها در بحث تعلیم و تربیت را منع نکرده است. در مدارس هم برخلاف دیگر ادارات دولتی، شماره تلفن همراه مدیر مدرسه را که مسئول آن مدرسه است همه خانواده‌ها دارند. مدیران و معلمان تمام تعامل خود را با خانواده‌ها حفظ می‌کنند جدول و رابطه تربیتی بین خانواده و مدرسه تکمیل شود.

سخنگوی وزارت آموزش و پرورش گفت: این مطالبات و ارتباط خانواده‌ها با مدارس ممکن است منجر به درخواست‌هایی شود که نیازمند دریافت هزینه است در غیر این صورت هیچ اجباری برای پرداخت وجه وجود ندارد.

فرهادی با بیان اینکه آرزوی ما این است که تنها دغدغه‌مان تربیت دانش آموزان باشد؛ خاطر نشان کرد: متأسفانه مسئله پرداخت‌ها و حقوق گاهی بر مسئله تربیت غالب می‌شود. این مساله معلمان را هم ناراحت می‌کند. پاداش بازنشستگان فرهنگی بر اساس قانون پرداخت پاداش به همه بازنشستگان دولتی است. خیلی از دستگاه‌های دولتی هستند که هنوز به بازنشستگان خود پاداش پایان خدمت پرداخت نکردند. ما هم معتقدیم که نخستین گروه بازنشستگان که باید پاداش بگیرند معلمان بازنشسته هستند.